Šar-planina više od nacionalnog parka

Šar-planina, ili kako je kraće nazivamo Šara, jedan je od 5 nacionalnih parkova Srbije za koji je proglašena 1986. godine. Šara se nalazi na samom jugu Srbije, na prostoru AP Kosovo i Metohija, na granici sa Makedonijom u dužini od 85 km. Veruje se da je ime dobila zahvaljujući svojim šarenim pejzažima koji su najizraženiji kada je pod snežnim pokrivačem. Strme litice i uzdignuta stenovita područja ne dozvoljavaju da sneg ravnomerno prekrije planinu pa njene padine izdaleka izgledaju šareno. Ove „šare“ izbrazdali su moćni pokreti leda iz davnog ledenog doba ostavivši za sobom brojne tragove u reljefu kao što su cirkovi i glacijalna jezera.

Prosečna visina stotinu vrhova koji čine glavni greben je oko 2000 m, od toga tridesetak vrhova prelazi visinu od 2500 m, a najviši vrh u Srbiji je Bistro sa 2661 m nadmorske visine. Šara je strma, krševita i divlja, idealna za ljubitelje ekstremnih sportova i skijanja van uređenih staza, a nekada je predstavljala poznati ski centar za ozbiljne skijaše i takmičare.

Šar-planina u sebi krije i nešto što nije tako opasno i grubo, ona krije nežnost i lepotu koju čuva među njenim teško pristupačnim mestima, a to su glacijalna jezera. Oko 27 jezera nalazi se među padinama Šare, a zbog svoje neverovatne bistrine nazivaju ih Gorske ili Šarske oči.

Flora i fauna ove planine je jako bogata i raznovrsna, na njoj živi oko 1.800 biljnih vrsta među kojima je 175 strogo zaštićenih i 268 zaštićenih vrsta. Najčešći četinari su munika i smrča, ali su u velikom broju prisutne i mešovite listopadne šume i kamenjari koji predstavljaju stanište balkanskog risa. Sa 147 vrsta dnevnih leptira ona predstavlja jedno od najbogatijih područja u Evropi, a preko 200 vrsta ptica čine 60% od ukupnog broja koje žive u Srbiji. Na Šari se još mogu sresti brojne reliktne i endemične vrste kao što su dinarska voluharica, kuna zlatica, kuna belica, vidra, ali i divlja mačka, ris, medved i divokoza. Takođe prisutne su i zmije otrovnice šarka, poskok i šargan.

Još jedna stvar koja daje lični pečat ovoj planini i moja omiljena kada su u putanju vrednosti Šare jeste i pas rase šarplaninac koji je čuvar ove nacionalne lepote. Šarplaninac je ovčarski pas izuzetne inteligencije i fizičkih sposobnosti, korišćen za čuvanje stada, ali i kao zaštitnik od šumskih zveri. Sem što predstavlja autohtonu vrstu, on je lojalan i veran porodici sa kojom živi i neretki su slučajevi u kojima je spasavao vlasnike iz različitih rizičnih situacija.

Osim raznolikih prirodnih lepota, Šar-planina je bogata kulturno-istorijskim spomenicima koji su od značaja za srpski identitet i istoriju. Pored srednjovekovnih utvrđenja, naselja i mostova tu su i 34 crkve i manastiri koji su takođe pod zaštitom UNESCO.

Šar-planina nesumnjivo predstavlja i više od nacionalnog parka, ona predstavlja razglednicu jedne države koja oslikava prirodne biljne i životinjske lepote, turističku atrakciju, ali i kulturološki istorijske vrednosti.

Izvor: ekoblog.info

Hvala na poverenju! Molimo vas podelite, širite istinu!