Stara crkva krije tajnu boja na Kosovu: Ovde počivaju Jug Bogdan i njegovih 9 Jugovića!
Staro srpsko groblje, gde se veruje da počivaju stari Jug Bogdan i devet Jugovića kao i crkva Sv. Petra i Pavla u Gornjoj Brnjici spomenik su kulture od marta 1998. godine, na osnovu Zakona o kulturnim dobrima Republike Srbije iz 1994. godine.
Nema zvaničnih istorijskih dokumenata i drugih pisanih tragova koji bi svedočili gde su sahranjeni poginuli učesnici Kosovskog boja koji se odigrao 28. juna 1389. godine, stari Jug Bogdan i njegovih devet sinova, devet braće Jugovića.
No, u Gornjoj Brnjici, tri kilometra severno od Prištine i isto toliko jugoistočno od Gazimestana, poprišta Kosovske bitke, petnaestak preostalih srpskih porodica odavnina imaju ”najjači” dokaz i tumače da Jug Bogdan i devet njegovih sinova počivaju baš u ovom selu, na pet metara od ulaza crkve Svetih apostola Petra i Pavla na stranama brda naspram sela.
Ispred glavnog ulaza ove crkve iz srednjeg veka, nalaze se stari spomenici, devet u nizu sa nadgrobnim pločama i krstovima a iza, u drugom redu, spomenik sa nadgrobnom pločom kao deseti najočuvaniji spomenik.
-Prema predanju na ovom groblju su posle Kosovske bitke sahranjena braća Jugovići i njihov otac, stari Jug Bogdan. Spomenici nisu dovoljno zaštićeni i u pitanju je decenijski nemar koji pokazuje neodgovoran odnos prema našoj baštini.
“Mi, kako tako održavamo crkvu i groblje. Ovde se sa kolena na koleno prenosi tvrdnja da su tu sahranjeni, braća devet Jugovića i deseti i Stari Jug Bogdan”, govori Radoica Cvejić koji u Gornjoj Brnjici živi sa suprugom, tri sina i ćerkom.
Grobovi devet Jugovića su u jednom nizu, dok je spomenik, kako meštani tumače i tvrde, starog Jug Bogdana, odmah iza njih i najočuvaniji je. Na tri groba braće Jugovića stoje nadgrobni spomenici, kao i spomenik starom Jug Bogdanu iza u drugom redu, dok na ostalima nisu očuvani. Nadgrobne ploče sa velikim krstom preko cele dužine vidljive su skoro kod svih spomenika mada je neke pokrila zemlja i trava.
Preostali Srbi u Gornjoj Brnjici kažu da su se nekada ovde, o Svetom Stefanu, prva krsna slava nakon Božića, 9. januara – Stevandan, sekla 24 slavska kolača, a praznovani su i Sveti Nikola i Sveti Jovan kao i da se uvek na Zadušnice pale sveće Jugovićima na njihovim grobnim mestima.
Odluka o utvrđivanju Starog srpskog groblja i crkve Sv. Petra i Pavla u Gornjoj Brnjici za spomenik kulture doneta je 24. marta 1998. godine na osnovu Zakona o kulturnim dobrima Republike Srbije iz 1994. godine.
Gornja Brnjica je u podnožju Golaka, na Sićevačkoj reci u početku proširenja njene doline pri izlazu u kosovsku ravnicu. Selo zajedno sa starim delom, ima pet mahala: Miljevac, Ješaničane, Brnjica, Dušinčane i Sinji Dol. Kuće u mahalama su zbijene, a udaljenost između mahala iznosi i do kilometar i po.
– Osim seoske prodavnice i ambulante mi drugih ustanova nemamo. Četvorogodišnja škola, koja je nekada imala 20 i više đaka, sada je zatvorena jer dece nema ni za jedan razred. Dva osnovca dva kilometra do škole u Donjoj Brnjici, kao i troje srednjoškolaca koji idu u Gračanicu, prevozi školski kombi. On je, inače, i ostalima iz sela jedini prevoz, zato što ovde nije lako imati ni privatni automobil. Meštani uglavnom žive od minimalne novčane pomoći koju dobijaju kao radnici nekadašnjih preduzeća, eventualno od penzija, a posla nema ni nas nekoliko mladića koji smo završili školovanje, ali ipak ne razmišljamo o odlasku iz sela – kaže Miloš Cvejić.
Imena devet Jugovića
Devet Jugovića su mitski junaci srpskih epskih pesama pretkosovskog i kosovskog ciklusa. Po usmenom narodnom predanju oni su bili sinovi Jug Bogdana i braća kneginje Milice, žene kneza Lazara.
Postoji više navoda o njihovim imenima. U više pesama se javljaju imena trojice, Boška, barjaktara u Kosovskom boju, zatim Damjana i Vojina. Po jednoj od verzija imena braće Jugovića su bila Vojin, Miljko, Marko, Ljubodrag, Radmilo, Boško, Stojan, Veselin i Vlaskoje – Damjan. S druge strane, u jednom od zapisa pesme Zidanje Ravanice se spominju Petar, Nikola i najmlađi Momir.
Zavet braće Jugovića
Sokolovi sivi tići,
Deco moja Jugovići,
Lazar zove, kruna ište,
Da idemo na bojište.
Na bojištu sablja čeka,
Jel’ vam žao mlada veka?
Ne žalimo mlada veka,
Jer nas večna slava čeka.
Ti ćeš s nama diko mila,
Mi smo tvojih devet krila,
Nek nas vide sred megdana,
Ko su deca Jug Bogdana.
Piše: Zoran Vlašković Foto: Zoran Vlašković
