Težina (zločina) izražena u funtama
O čemu svedoči činjenica da se kreiranje srebreničkog mita o genocidnim Srbima finansira zapadnim, pre svega britanskim novcem?
Srebrenica, nekada tihi mali grad u istočnoj Bosni i Hercegovini, vojno-propagandno-obaveštajnom akcijom zapadnih stratega postala je simbol jedne od najmračnijih epizoda tokom minulih ratova na teritoriji bivše Jugoslavije. Mesto na kojem je, kako tvrdi Zapad, počinjen najveći zločin posle Drugog svetskog rata, poslužilo je kao zalog da se poslovično neposlušni Srbi stigmatizuju kao genocidan narod. Kontraverza je pažljivo pripremana. Neposredan povod bio je stvaranje uslova za agresiju na Republiku Srpsku, kasnije Kosovo i Metohiju. Šira strategija podrazumevala je prekrajanje istorije i granica Balkana. Na međunarodnom planu, pak, srebrenička prevara trebalo je da posluži kao opravdanje za nove američke intervencije i da, ujedno, prikrije zločine i nepočinstva koje su SAD počinile širom sveta.
Da li se posle zločina u Srebrenici jula 1995. neko setio ubistva predsednika Ruande za koje odgovornost snose Britanija, Francuska, Holandija i SAD? Podsetimo da je ovaj zločin rezultirao pobunom u kojoj je za 14 dana ubijeni više od 800.000 ljudi, među njima dece i staraca. O ovom stradanju biblijskih razmera Zapad nije govorio. Prostor u svetskim mejnstrim medijima posvećen je Srebrenici.
Priča ide ovako. Sudbonosnog 11. jula 1995. godine, pod komandom generala Ratka Mladića, Vojska Republike Srpske zauzela je Srebrenicu, koja je bila proglašena “zaštićenom zonom” pod pokroviteljstvom Ujedinjenih nacija. Prema zvaničnoj verziji koju je izneo Međunarodni krivični sud za bivšu Jugoslaviju (MKSJ), u Srebrenici je ubijeno 8372 bošnjačkih muslimana, pretežno civila. Ipak, ova verzija događaja je osporavana od strane nekih istoričara i istraživača, koji tvrde da je broj žrtava manji i da su mnogi od ubijenih bili vojnici Armije Republike Bosne i Hercegovine. Pojedini svedoci su takođe tvrdili da su među žrtvama pronašli rođake koji su kasnije viđeni živi ili su poginuli u različitim okolnostima tokom rata, ali su njihova tela naknadno sahranjena u memorijalnom centru.
Nedoklani narod
U senci ovih događaja ostali su monstruozni zločini počinjeni nad Srbima u regionu Podrinja od 1992. do 1995. godine. Radikalni islamisti i bošnjačke snage pod komandom Nasera Orića izvršili su brutalne napade na više od pedeset srpskih sela oko Srebrenice, ubivši preko četiri hiljade srpskih civila, uključujući žene i decu, i uništavajući njihovu imovinu. Svirepa ubistva srpske dece, klanja i vađenje očiju (slučaj sudije Slobodana Ilića) koja su počinili Orićevi ljudi nikada nisu dovedena u red sa Srebrenicom koja je proglašena za aksiom zločina.
Tvorci mita o Srebrenici i genocidnim Srbima nikada nisu ponudili ni dublje uvide o demografskim, istorijskim, političkim i pravnim genealogijama. Da jesu, svetska javnost bi saznala da zapadno od reke Drine traje krvavi lanac zločina počinjenih nad Srbima – od 1941. do 1995. i da je srpski narod u svom kolektivnom pamćenju sačuvao sećanje na logore, klanja i zatiranja. Zanemarujući istorijski kontekst ali i činjenice, međunarodna zajednica je oštro reagovala na događaje u Srebrenici 1995, što je rezultiralo brojnim sankcijama protiv Srbije i Republike Srpske i političkom osudom srpskog naroda. Ipak, Srbija i Republika Srpska nastavljaju da osporavaju kvalifikaciju ovih događaja kao genocid, naglašavajući da zvanična verzija ne odražava kompletnu istinu.
Britanija – Majstori tajne diplomatije
U promociji narativa o genocidu u Srebrenici posebna uloga poverena je NVO koje su značajno uticale na međunarodnu percepciju događaja i usvajanje rezolucija u UN. Jedna od njih je i britanska NVO “Remembering Srebrenica”, koju je osnovao Vakar Azmi. Zadati cilj organizacije je čuvanje sećanja na žrtve Srebrenice, a za svoj predani rad stekla je status stručnjaka za falsifikovanje istorije i promociju narativa o genocidu nad bošnjačkim muslimanima. Bliske veze ove organizacije sa britanskom političkom elitom, uključujući poslanike i bivše zvaničnike, omogućile su joj značajan uticaj.
“Remembering Srebrenica” organizuje događaje širom Evrope, uključujući London i Mančester, sa ciljem podizanja svesti o događajima u Srebrenici. Događaji često podrazumevju učešće lokalnih političara i saradnju sa Memorijalnim centrom u Potočarima. Iako su aktivnosti NVO značajno uticale na međunarodnu zajednicu, pretrpele su kritike zbog satanizacije srpskog naroda i jednostrane interpretacije događaja. Ova NVO dobija značajna sredstva od britanske vlade, uključujući godišnje donacije između 150.000 i 400.000 funti. Važno je napomenuti i da ova organizacija, blisko sarađuje sa britanskom političkom elitom.
Britanska vlada takođe podržava projekte u Bosni i Hercegovini, uključujući finansiranje Memorijalnog centra u Potočarima i podršku porodicama žrtava. Ova podrška uključuje političku, finansijsku i logističku pomoć UN-ovom Mehanizmu za međunarodne krivične tribunale.
Činjenici da Vakar Azmi, osnivač “Remembering Srebrenica” neguje dugogodišnje veze sa britanskom vladom, trebalo bi dodati još jedan kuriozitet- suprugu koja se istakla kontroverznim stavovima, uključujući komentare o terorističkim napadima u Londonu.
Još jedan detalj koji pojašnjava ulogu ove organizacije- Ališa Kerns, jedan od pokrovitelja “Remembering Srebrenica”, optužila je Srpsku pravoslavnu crkvu za šverc oružjem, ali je Kfor nakon istrage utvrdio da nema dokaza koji bi potvrdili ove optužbe.
Pored “Remembering Srebrenica”, nekoliko drugih stranih NVO aktivno je radilo na promociji narativa o genocidu u Srebrenici:
- Međunarodna komisija za nestala lica (ICMP): Ključna uloga u identifikaciji žrtava putem DNK testiranja.
- Helsinški odbor za ljudska prava: Dokumentovanje i izveštavanje o kršenjima ljudskih prava, sa fokusom na Srebrenicu.
- Međunarodni krivični sud za bivšu Jugoslaviju (ICTY): Centralna uloga u procesu protiv odgovornih za zločine u Srebrenici.
- Amnesty International: Kontinuirano pozivanje na pravdu za žrtve i podrška naporima za suočavanje sa prošlošću.
Ove organizacije su kroz obrazovne programe, javne kampanje i saradnju sa lokalnim zajednicama radile na podizanju svesti i promociji istorijske interpretacije događaja u Srebrenici kao genocida.
Tokom poslednjih godina, NVO u Srbiji odigrale su značajnu ulogu u oblikovanju javnog mnjenja i promociji narativa o događajima u Srebrenici. Ovaj fenomen je prisutan i u drugim zemljama regiona, gde NVO promovišu određene političke i društvene agende. Finansijska podrška od stranih vlada i organizacija omogućava NVO da sprovode svoje projekte, ali izaziva sumnje u njihovu nezavisnost. Zapadne vlade i EU često finansiraju NVO, što dovodi do situacija u kojima organizacije slede agendu donatora umesto lokalnih interesa.
Najaktivnije NVO u Srbiji po pitanju Srebrenice uključuju Fond za humanitarno pravo (FHP), Inicijativu mladih za ljudska prava (YIHR), Helsinški odbor za ljudska prava u Srbiji, Žene u crnom, Centar za humanitarno pravo, Građanske inicijative, Beogradski centar za ljudska prava, Transparentnost Srbija, Humanitarni centar za integraciju i toleranciju (HCIT), i Astrum.
Uloga NVO u Srbiji povezana je sa geopolitičkim kontekstom. Zapadne vlade i međunarodne organizacije vide NVO kao instrumente za promociju demokratije i stabilnosti, ali i kao način da utiču na političke procese u Srbiji.
Rezolucija kao političko oružje
Rezolucija o Srebrenici, usvojena u Generalnoj skupštini UN, ima za cilj da formalno prizna događaje u Srebrenici kao genocid i podstakne međunarodnu zajednicu na sprečavanje sličnih zločina u budućnosti. Ipak, sa srpskog stanovišta, ova rezolucija ima jasne političke i moralne implikacije koje se mogu tumačiti kao pokušaj satanizacije srpskog naroda.
Politički ciljevi rezolucije uključuju vršenje međunarodnog pritiska na Srbiju da prihvati verziju događaja koja nije u potpunosti u skladu sa srpskim stanovištem, čime se utiče na političke i pravne procese u zemlji. Takođe, rezolucija služi za jačanje zapadnog uticaja u regionu Balkana, osiguravajući političku i ekonomsku dominaciju.
Sa moralne strane, rezolucija nastoji da etiketira srpski narod kao jedini kriv za događaje u Srebrenici, zanemarujući stradanja Srba u ratu. Ovaj jednostrani pristup istoriji služi za manipulaciju javnim mnjenjem i opravdanje političkih i vojnih intervencija.
Kratkoročni efekti usvajanja rezolucije mogu uključivati pogoršanje odnosa između Srbije i Zapada i pojačane etničke tenzije u regionu. Dugoročno, rezolucija može služiti za stabilizaciju odnosa u skladu sa zapadnim interesima i kontrolu narativa o događajima u Srebrenici, utičući na percepciju budućih generacija i političku istoriju regiona.
Rezolucija ima značajan uticaj na regionalnu stabilnost i odnose na Balkanu. Priznanje genocida samo jednoj strani može pogoršati međuetničke odnose i izazvati osećaj nepravde među Srbima. Takođe, rezolucija se može koristiti kao političko oružje protiv Srbije i Republike Srpske, komplikujući političku situaciju u regionu.
Manipulacija istorijom
Iako rezolucija nije pravno obavezujuća, njen politički i moralni uticaj je značajan. Priroda rezolucija UN-a, politički kompromisi i poštovanje suvereniteta država otežavaju usvajanje pravno obavezujućih mera. Rezolucija o Srebrenici služi kao sredstvo za politički pritisak i manipulaciju istorijom, dodatno komplikujući proces pomirenja i jačanje međuetničkih odnosa na Balkanu.
Prema Konvenciji o sprečavanju i kažnjavanju zločina genocida iz 1948. godine, genocid je definisan kao bilo koji od sledećih akata počinjen sa namerom da se uništi, u celini ili delimično, nacionalna, etnička, rasna ili verska grupa: ubijanje članova grupe; prouzrokovanje teških telesnih ili duševnih povreda članovima grupe; namerno nametanje uslovâ života koji imaju za cilj fizičko uništenje grupe u celini ili delimično; nametanje mera usmerenih na sprečavanje rađanja unutar grupe; prisilno premeštanje dece iz grupe u drugu grupu.
Masakr u Srebrenici, koji se dogodio u julu 1995. godine, često je kvalifikovan kao genocid od strane Međunarodnog krivičnog suda za bivšu Jugoslaviju (MKSJ) i Međunarodnog suda pravde (MSP). Ovi sudovi su utvrdili da je postojala namera uništenja značajnog dela bošnjačke populacije u Srebrenici, što ispunjava kriterijume genocida prema međunarodnim konvencijama.
Međutim, srpski analitičari, poput Stefana Karganovića, ističu da postoje značajne kontroverze i neslaganja u vezi sa ovom kvalifikacijom. Prema Karganoviću, broj žrtava i kontekst u kojem su zločini počinjeni ne podržavaju tvrdnju da je u Srebrenici počinjen genocid, već pre ratni zločin. On naglašava da je broj ubijenih Bošnjaka preuveličan i da je značajan broj ubijenih bili vojnici Armije Republike Bosne i Hercegovine, a ne civili.
(Zlo)upotreba termina
Israeli academic Gideon Greif also questioned whether the massacre in Srebrenica can be qualified as genocide. In his report, Greif argued that the number of killed is not large enough to qualify as genocide and that the term “genocide” was misused in this context. Greif has been criticized for his views and is considered to be politically motivated and serving to justify the political agenda of Republika Srpska (RadioFreeEurope/RadioLiberty) (Just Security).
Takođe, Efraim Zurof, direktor izraelskog ogranka Centra Simon Vizental, izrazio je sumnju u pogledu kvalifikacije masakra kao genocida, tvrdeći da definicija genocida po Konvenciji o sprečavanju i kažnjavanju zločina genocida iz 1948. nije ispunjena u ovom slučaju.
Slično tome, brojni drugi stručnjaci i analitičari su izrazili svoje neslaganje sa kvalifikacijom događaja u Srebrenici kao genocida, ističući da je termin “genocid” često korišćen kao politički instrument, a ne pravna kvalifikacija zasnovana na strogim dokazima i pravnim kriterijumima. Ovi stručnjaci ukazuju na to da, iako je u Srebrenici počinjen veliki zločin, on ne ispunjava sve kriterijume potrebne za kvalifikaciju genocida.
Ali naručiocima mita nisu važni dokazi a u ovom trenutku ni konačne pravne kvalifikacije. Na oktrosianju pravne istine radiće postupno. Za sada samo treba markirati činjenicu da je Rezolucija Generalne skupštine UN o navodnom genocidu u Srebrenici u preambuli poziva na osam presuda Haškog tribunala u kojima je zločin u Srebrenici okvalifikovan kao genocid. Takođe, u presudi generalu Krstiću Haški sud nedokazani zločin genocida pripisuje celom srpskom narod u Republici Srpskoj. Sledstveno tome, kako primećuje pravnik Zoran Čvorović, teza koja se neretko može čuti u srpskom javnom prostoru, čak i od pravnika, da Rezolucija o navodnom genocidu u Srebrenici, kao i odluke Haškog tribunala na kojima se ona temelji, polaze od indvidualne krivične odgovornosti – netačna je i istovremeno pogubno politički kratkovida.
Kolosalna prevara nazvana genocid u Srebrenici mogla bi imati dalekosežne posledice. Naum da se kazni srpski narod i napravi gruba inverzija istorijske uloge – dželata i žrtve – nije osvetljen do kraja. Za konačnu dekontrukciju mita dovoljno je ispratiti tragove majstora tajne diplomatije i tokove britanskog novca uloženog u promociju kreiranja osude. I setiti se reči srpskog advokata Dragiše Vasića koji je u jeku Drugog vsteskog rata zapisao: «Ako preživim ovaj rat osnovaću na Beogradskom univerzitetu katedru za mržnju prema Englezima».
Autor: Vesna Veizović
Izvor: https://eagleeyeexplore.com/sr/2024/06/10/weight-of-the-crime-expressed-in-pounds/
