Potpuni raskorak prakse i zaključaka o srpskom jeziku i ćiriličkom pismu u 31. i 32. tački Deklaracije Svesrpskog sabora od 8. juna 2024.
Srpski lingvisti su normativno omogućili nastavak komunističkog zatiranje srpske ćirilice u Pravopisu Matice srpske kroz dvoazbučnu i dvoizgovornu normu samo u jeziku Srba, što najviše razbija i međusobno udaljava delove srpskog naroda u praksi i po nedavno usvojenoj Deklaraciji Svesrpskog sabora od 8. juna ove godine.
Drugi korisnici srpskog jezika (Hrvati u svojoj varijanti „hrvatski jezik“, Bošnjaci u svojoj varijanti „bosanski jezik“ (a, u stvari, „bošnjački jezik“) i Montenegrini (Crnogorci) svi su jedinstveni u jeziku i u pismu (latinici) i u izgovoru (ijekavci), a samo se Srbi u službenom standardnom jeziku sporazumevaju u dvojstvu, tj. u ogromnoj većini (90 odsto) u praksi pišu i imaju javne ispise na hrvatskom pismu i koriste se i dualno u učevnom (standardnom, književnom) jeziku (većinski koriste hrvatsko pismo, a srpsko pismo imaju u praksi prosečno jedva 10 procenata, dok su u izgovoru (ijekavici) Srbi u Hrvatskoj, BiH, tj. u Republici Srpskoj i u Crnoj Gori jezičko-azbučki mnogo bliži Hrvatima, Bošnjacima i Crnogorcima nego većini Srba u matičnoj državi Srbiji.
Srpski lingvisti su to, pre svih drugih, „naučno“ – lingvistički (bez primera u svetu) razdelili svoj (srpski) narod, pa je Svesrpski sabor (s političarima i državnicima) u zaključku 31. i 32. podržao lingviste, u pismu posebno, protivnu Članu 10. Ustava Srbije koji je ispravno doneo narodnu odredbu na referendumu 2006. godine odredbu u stavu prvom rečenog ustavnog člana u jasnoj odredbi za sve normalno pismene ljude: „U Republici Srbiji u službenoj upotrebi su srpski jezik i ćiriličko pismo“, čime je, naravno, isključeno svako komunističko i serbokroatističko dvoazbučje u jeziku Srba i njihovu azbučku šizofreniju jedinstvenu u svetu. A jedinstvo jednoga (svakoga) naroda, ako ono ne postoji u jeziku i njegovom pismu, teško da je moguće sprovesti dosledno i u bilo čemu drugome.
Citiraćemo, navešćemo ovde spominjane dve tačke zaključaka koje smo pronašli lakše i brže na latiničkom nego na ćiriličkom pismu:
„31. Svesrpski sabor naglašava ujedinjujući značaj srpskog jezika i ćiriličkog pisma kao stubova srpske kulture i nauke, ali i nacionalnog identiteta. Svesrpski sabor, s ciljem očuvanja i njegovanja srpske kulture i srpskog nacionalnog identiteta potvrđuje: prava na upotrebu srpskog jezika /oba izgovora – ekavskog i ijekavskog, te iste srpske standardizacije/ i ćirilice kao njegovog matičnog pisma, prava na izražavanje, izučavanje i razvoj srpske kulture, prava na izučavanje nacionalne istorije i njegovanje herojske, pravdoljubive i slobodarske tradicije srpskog naroda, prava na izučavanje nacionalne geografije, prava na očuvanje i zaštitu kulturno–istorijskog naslijeđa srpskog naroda na njegovom kulturnom prostoru, prava na izučavanje običaja, folklora, književnosti, umjetnosti i komunikacione kulture srpskog naroda, prava na informisanje na srpskom jeziku, prava na upotrebu srpskih nacionalnih simbola i njihovo isticanje na javnim mjestima, prava na obilježavanje srpskih nacionalnih praznika i drugih prava koja utiču ili bi mogla uticati na očuvanje i njegovanje srpske kulture i srpskog nacionalnog identiteta, ne odričući se srpskih latiničnih spomenika kulture.
- Svesrpski sabor predlaže mjere s ciljem očuvanja i njegovanja srpske kulture i srpskog nacionalnog identiteta: organizovanje i sprovođenje jedinstvenih, posebno standardizovanih programa učenja srpskog jezika, ćiriličkog pisma, srpske književnosti, kulture i istorije; podrška osnivanju, izgradnji, obnovi i održavanju predškolskih, školskih, srednjoškolskih ustanova i ustanova kulture, kao i osnivanju ili obnovi izučavanja srbistike na visokoškolskim ustanovama, u saradnji sa domicilnim državama; podrška radu kulturno-umjetničkih društava; podrška radu pisanih i elektronskih medija na srpskom jeziku; pomoć u održavanju postojećih i osnivanju novih odjeljenja i škola u okviru Srpske pravoslavne crkve, gdje bi se uz već postojeću vjersku nastavu, sprovodio jedinstveni posebno standardizovan program učenja srpskog jezika, ćiriličkog pisma, srpske kulture i istorije; stipendiranje nadarenih učenika i studenata; organizovanje omladinskih, đačkih i studentskih kampova, kao i sezonskih škola i različitih kulturnih manifestacija; i druge mjere koje doprinose očuvanju nacionalnog, kulturnog, jezičkog i duhovnog identiteta i spriječavanju asimilacije srpskog naroda.”
Masnim slovima mi smo istakli važne delove u vezi sa srpskim jezikom i ćiriličkim pismom.
Ako se uporede ove verbalno lepe reči i proklamovane namere Svesrpskog sabora od 8. juna 2024. godine i stvarnost u Srbiji da, na primer, u glavnoj ulici u Novom Sadu ima 1,5 odsto ćirilice, a 85 odsto hrvatske latinice, po nalazu predsednika Matice srpske Dragana Stanića, a u glavnoj ulici u Beogradu slično tome, nepuna dva procenta srpske ćirilice, onda je jasno svakome razumnom da će ova dva zaključka navedene Deklaracije ostati prazna srpska tragikomična priča ako srpski lingvisti i vlasti u Srbiji i dalje u srpskom pravopisu i protivustavnom Zakonu o zaštiti srpskog jezika i ćiriličkog pisma iz 2021. godine ništa ne menjaju.
Autor: Dragoljub Zbiljić, jezikoslovaac koji je objavio 17 knjiga o polomima u srpskom jeziku i zatiranju srpske ćirilice i osnivač prvog Udruženja za zaštitu ćirilice srpskog jezika „Ćirilica“ (2001).
